Zonnepanelen

1. Is mijn dak geschikt voor zonnepanelen?

Is je dak niet meer in de beste staat en onvoldoende geïsoleerd? Dan is het aangeraden om voor de installatie van je zonnepanelen een dakwerker in te schakelen. Zo kom je op termijn niet in de problemen. De draagkracht en isolatie is één ding, maar ook de schaduwval, hellingsgraad en oriëntatie kunnen een invloed hebben. Ontdek in dit artikel hoe geschikt jouw dak is voor zonnepanelen.

2. Vraag de zonnepanelen-adviseur om langs te komen

Nadat je een vrijblijvende aanvraag voor zonnepanelen hebt ingediend, neemt de installateur contact met je op voor een afspraak bij je thuis. Tijdens dit huisbezoek verzamelt de energie-adviseur van Insaver Luminus alle nodige informatie om een voorstel op maat op te stellen:

• Gegevens over je woning, zoals het bouwjaar, het daktype (plat, hellend), de dakafwerking, de oriëntatie, de bekabeling, het metertype, etc.
• Gegevens over je elektriciteitssituatie, zoals je gemiddelde verbruik, je stroomleverancier, je netbeheerder, etc.

De energie-adviseur bespreekt tijdens zijn bezoek de verschillende mogelijkheden voor de installatie, welke zonnepanelen geschikt zijn voor je dak, en staat open voor al je vragen.

3. Ontvang een voorstel voor zonnepanelen op maat

Op basis van het huisbezoek ontvang je een plan op jouw maat. Op basis van dit rapport beslis jij of je doorgaat met de installatie en of er nog aanpassingen nodig zijn.

Je vindt er o.a.:

• Het inspectieverslag met de klantgegevens en de gegevens van de woning
• De technische details met daarin het legplan en het voorgestelde model van zonnepanelen en omvormer
• Een gedetailleerde berekening van de kostprijs voor de installatie
• De technische fiches en de garantievoorwaarden

4. Laat je zonnepanelen plaatsen

Ga je akkoord met het voorstel, dan wordt het dossier eerst administratief en technisch nagekeken. Eenmaal alles in orde is, spreek je met de installateur een montagedatum af. In de meeste gevallen is het plaatsen van de installatie, de bekabeling en het aanpassen van de meterkast op een dag geregeld. De installatie bestaat uit twee delen.

Plaatsing zonnepanelen

Bij een schuin dak plaatsen de installateurs haken onder de dakpannen met daarop rails gemonteerd. Hierop worden de panelen geplaatst. Op platte daken worden de zonnepanelen in de juiste hellingsgraad in metalen profielen geplaatst. De profielen worden vastgezet met ballasttegels. Zo verzekert de installateur een gunstige hellingsgraad om de zonnestralen goed op te vangen.

Plaatsing omvormer(s)

De omvormer wordt (meestal) in de technische ruimte of garage aan de muur opgehangen. Daarna legt de installateur bekabeling aan tussen de meterkast, de omvormer en de panelen. Als er geen vrije stroomkring beschikbaar is, wat noodzakelijk is voor een zonnepaneleninstallatie, wordt een extra kring bijgeplaatst.

Hoe herken je een erkend vakman?

In principe kan je je zonnepanelen zelf installeren – tenminste, als je een ervaren klusser bent – maar in het algemeen is het altijd slimmer om een erkende zonnepaneleninstallateur in te schakelen.
Bij Insaver (Luminus) ben je zeker dat je te maken hebt met ervaren installateurs die steeds kwalitatieve installaties afleveren. Dankzij de perfecte plaatsing en een betrouwbare na-service ben je zeker van een optimaal rendement

5. Laat je zonnepanelen keuren

Insaver Luminus bezorgt je de nodige documenten en vraagt daarna een keuring voor je aan. De keuringsinstantie contacteert je en maakt een afspraak. De keuring bestaat uit 3 delen:

• Administratief luik: De keurder kijkt het eendraadschema, het opstellingsschema en de technische kenmerken van de installatie na.
• Visuele controle: De keurder controleert onder andere de bescherming tegen overstroom en rechtstreekse aanraking en de verbindingen naar de metalen draagstructuur van de panelen.
• Testen en metingen: De keurder controleert meet de verspreidings- en isolatieweerstand.

Wanneer je zonnepaneleninstallatie volledig in orde is, ontvang je een keuringsattest als bewijs.

6. Je zonnepanelen aanmelden bij de netbeheerder

Met het keuringsattest op zak kan je nu jouw installatie officieel aanmelden bij je netbeheerder (Fluvius in Vlaanderen). Insaver Luminus zal je ook nu begeleiden om de aanmelding vlekkeloos te doen verlopen.

7. Beheer de energieproductie van je zonnepanelen

Vanaf nu kan je genieten van de voordelen van je eigen zonnepanelen. Heb je voor een Huawei- of Solis-omvormer gekozen, dan wordt de installatie online geregistreerd zodat je dagelijks inzicht hebt in je energieproductie.

Wat betekent zelfconsumptie?

Zelfconsumptie, direct verbruik of gelijktijdig verbruik slaat op de hoeveelheid elektriciteit die je onmiddellijk verbruikt op het moment dat je zonnepanelen die energie opwekken. Door onmiddellijk je energie te consumeren wanneer de zon schijnt, maak je minder gebruik van het elektriciteitsnet en moet je dus ook minder voor je stroomafname betalen.

Een gemiddeld gezin met zonnepanelen heeft een zelfconsumptie van 30%. Met een doordacht verbruik, en eventueel slimme monitoring via je digitale meter, kun je dit eenvoudig verhogen naar 40%. Een hoge zelfconsumptie maakt je zonnepaneleninstallatie dus extra rendabel.

Waarom is zelfconsumptie zo belangrijk voor zonnepaneleneigenaars?

Eigenaars van zonnepanelen met een digitale meter kunnen gebruikmaken van verschillende voordelen om hun elektriciteitsfactuur te verlagen. Ze betalen ten slotte geen prosumententarief meer (= de vroegere netkost op basis van de omvormer), maar vallen vandaag onder het systeem van werkelijke afname.

Omdat je netkost gebaseerd is op je werkelijke afname, is het natuurlijk aangewezen je opgewekte energie onmiddellijk te verbruiken. Doe je dat niet, dan wordt je ongebruikte zonnestroom terug op het elektriciteitsnet geïnjecteerd. Met een terugleveringscontract krijg je daarvoor wel een vergoeding voor je injectie. Al liggen die injectievergoedingen een stuk lager dan de energieprijs die jij zou betalen om stroom van het net af te nemen.

5 manieren om je zelfconsumptie te verhogen

Je zonnepanelen brengen het meeste op tussen 11u en 15u, wanneer de zon op zijn hoogst staat en het daglicht het sterkst is. Dat is jammer genoeg nét wanneer de meeste mensen buitenshuis aan het werk zijn en moeilijk die energie kunnen verbruiken. Toch zijn er manieren om je zelfconsumptie te verhogen, zodat je ook op afstand alle voordelen haalt uit je zonnepanelen.

1. Laat je huishoudapparaten overdag draaien

Door het verleden zijn we gewend dat het ‘nachttarief’ goedkoper is, dus lieten we onze vaatwassers en wasmachines graag ’s nachts draaien. Als je wil besparen met je zonnepanelen, dan is het vaak veel voordeliger om die huishoudelijke apparaten overdag te laten werken. Tegenwoordig heeft bijna elk toestel een uitstel- of programmeerfunctie, waarmee je vlotjes de starttijd van je wasmachine instelt om 13u. Zo verhoog je je zelfverbruik zelfs wanneer je niet thuis bent.

2. Haal álle voordeel uit je digitale meter

Elke Belg kan vandaag al extra voordeel uit zijn digitale meter halen. Het toestel kan immers zelfstandig verbruiksdata verzenden en ontvangen, waardoor je slimme inzichten geniet en gericht kunt besparen.

De dienst Luminus EnergyControl Monitor is daar een mooi voorbeeld van. Je plugt een klein apparaatje (= dongle) in je digitale meter en die verstuurt al je energiegegevens van je woning naar de bijbehorende smartphone-app. Je verbruik, zonnepanelenproductie en -injectie volg je voortaan in realtime en je geniet slimme inzichten over je verbruik en toestellen. Bovendien zijn de inzichten gekoppeld aan je Luminus-energietarief. Meer controle, meer besparen. Leer meer over energiemonitoring.

Nóg gemakkelijker wordt het wanneer je zelf niks meer moet instellen en energiebesparing kan automatiseren. Met een home management system laat je je slimme toestellen vanzelf werken, bijvoorbeeld op het moment dat je digitale meter aangeeft dat je zonnepanelen veel energie opwekken. Dat is de toekomst voor elk van ons, maar voor wie vandaag al wil en wiens huis erop voorzien is, is het nu al realiteit.

3. Verwarm je water overdag

Een elektrische of slimme boiler of warmtepomp kan je zo instellen dat die overdag water opwarmt met de energie uit je zonnepanelen. Dat warme water wordt dan opgeslagen in een reservoir zodat jij ’s avonds kan genieten van een warme douche, zonder dat je daar elektriciteit voor hoeft te verbruiken.

4. Laad je elektrische wagen op met je zonnepanelen

Zonnepanelen zijn de beste vrienden van elektrische auto’s en omgekeerd. Als je af en toe of met glijdende werkuren of thuis werkt, dan laad je overdag je elektrische wagen toch op met zonne-energie? Slim en voordelig!

5. Sla je zonnepanelenoverschotten op in een thuisbatterij

Is er bij de energieopwekking van je zonnepanelen toch sprake van overschotten, omdat je niet alles kan opgebruiken? Dan is een thuisbatterij een ideale oplossing. Die slaat de energie op voor later gebruik. Wanneer je dan ’s avonds elektriciteit nodig hebt, verbruikt het systeem automatisch eerst de opgeslagen stroom van de batterij, voor je van het net afneemt.

Batterijen zijn een extra investering, maar ze laten je toe om je zelfconsumptie te verhogen naar 50% tot wel 70%, tegenover een gemiddelde van 30%!

Dat zonnepanelen verschillende voordelen met zich meebrengen, hoeven we je niet meer te vertellen. En door je zelfconsumptie te verhogen met enkele makkelijke aanpassingen, haal je écht het onderste uit de kan. Zonnepanelen installeren blijft zo een van de meest rendabele energie-investeringen.

Zonnepanelen zijn geen nieuwe technologie meer, waardoor ze vandaag eerder de regel dan de uitzondering zijn. Dit komt niet alleen door de alsmaar hogere overheidseisen op vlak van hernieuwbare energie, maar ook omdat de Belg minder afhankelijk wil zijn van schommelende energieprijzen. Maar wegen die voordelen op tegen de investeringskost, die nog steeds een paar duizend euro bedraagt?

Hoe lang is de terugverdientijd van zonnepanelen?

Het antwoord op die vraag wordt grotendeels bepaald door de terugverdientijd van je installatie. Je panelen kunnen immers zo veel stroom opwekken als ze willen, als de investering te groot zou zijn, zijn ze hun geld niet waard.
De duidelijkste factor die de terugverdientijd beïnvloedt, is de elektriciteitskost die je bespaart dankzij de stroomproductie van je zonnepanelen. Toch zijn er daarnaast nog heel wat andere elementen die bepalen of de terugverdientijd van je zonnepanelen al dan niet voordelig is:

• De levensduur van je zonnepanelen: die ligt gemiddeld rond 25 tot maximaal 30 jaar.
• De ligging van je zonnepanelen: de schaduwinval, de hellingsgraad, de regio waar je woning zich bevindt.
• De premies waarop je een beroep kunt doen.
• Het al dan niet laten moderniseren van je dak indien de draagsterkte onvoldoende is of wanneer je nog niet hebt geïsoleerd.
• De eventuele onderhoudskosten: het laten reinigen van je panelen wanneer je in een bosrijke omgeving woont, bijvoorbeeld.

Gemiddeld heb je zonnepanelen op 8 jaar terugverdiend in Vlaanderen en Wallonië, en op 5 jaar in Brussel, afhankelijk van hoe goed al deze factoren op elkaar inspelen.

Waarom in 2024 voor zonnepanelen kiezen?

• Je elektriciteitskosten dalen fors en je wordt minder afhankelijk van de prijsfluctuaties op de energiemarkt.
• De kwaliteit wordt steeds beter waardoor zonnepanelen langer meegaan. Ze hebben een lange levensduur en steeds gunstigere terugverdientijd.
• Bij nieuwbouw en renovatie helpen zonnepanelen om de EPB-normen te behalen.
• Je panelen wekken ook al eens energie op op momenten dat je die zelf niet kan gebruiken. Die energie vloeit dan terug naar het net. Heb je een digitale meter of krijg je er binnenkort een (vanwege de installatie van zonnepanelen)? Dan compenseert een energiecontract met terugleveringsvergoeding je voor alle zonnestroom die je terug op het net injecteert.

De Belgische zonnepanelenpremies in 2024: wat verandert er?

VLAANDEREN

De Vlaamse overheid introduceerde in 2021 een investeringspremie voor zonnepanelen als compensatie voor het afschaffen van de terugdraaiende teller. Die premie werd op 31 december 2023 helaas afgeschaft.
Doordat zonnepanelen in prijs gedaald zijn, is het plaatsen van zonnepanelen nu zelfs zonder premie goedkoper dan in 2022 mét premie! Om je idee te geven: een installatie met 8 panelen (3240 Wp) kostte in 2022 nog € 5.683 excl btw, in de winter 2023/24 was de prijs fors gedaald tot € 5.030.
En wil je zonnepanelen plaatsen op een niet-verwarmd gebouw waar nog asbest in het dak zit? Dan kan je een premie krijgen voor het verwijderen van die asbest.

WALLONIË

In het Waalse gewest betalen eigenaars van zonnepanelen die voor 1 januari 2024 gecertificeerd werden en die nog een analoge meter hebben tot eind 2030 een prosumententarief als compensatie voor het gebruik van het netwerk. De afgelopen jaren kreeg je dat prosumententarief nog (deels) terugbetaald door je netbeheerder, maar sinds 2024 is de hele som voor eigen rekening.

BRUSSEL

Hoewel Vlaanderen en Wallonië uit het systeem van de groenestroomcertificaten zijn gestapt, voorziet Brussel nog steeds jaarlijkse ‘waardebonnen’ die je aan je elektriciteitsleverancier kunt verkopen aan de marktprijs. Vergeet ook de certificering van je installatie niet.

Up-to-date: zonnepanelen en de digitale meter

Sinds 2019 voert de Vlaamse regering geleidelijk aan digitale meters in. Ondertussen hebben meer dan 2,5 miljoen Vlamingen de omschakeling gemaakt. Het Brusselse gewest telde in november 2023 zo’n 40.000 digitale meters. In Wallonië focuste men de afgelopen jaren op grootverbruikers, maar sinds 2023 zijn ook prosumenten met een kleine zonnepaneleninstallaties (< 5 kW) aan de beurt. In Wallonië vind je momenteel 155.000 digitale meters.

Hoeveel zonnepanelen heb ik nodig op mijn dak?

Overtuigd van de voordelen van zonnepanelen? Dan is het tijd om onderzoek te doen naar de geschikte installatie. Om het ideale aantal zonnepanelen te bepalen voor je woning, is het belangrijk om een idee te hebben van je jaarlijkse elektriciteitsverbruik en in welke mate je afhankelijk wil zijn van het energienet. Een grote installatie plaatsen om in je volledige elektriciteitsbehoefte te voorzien is een mooi idee, maar waarschijnlijk zal je al die energie niet kunnen opgebruiken (tenzij je voor een thuisbatterij kiest). Bovendien heb je maar een beperkte dakoppervlakte tot je beschikking.

Een gemiddeld Belgisch gezin zou jaarlijks zo’n 3.500 kWh tot 4.000 kWh elektriciteit verbruiken. In dat geval kiezen velen voor een installatie van 3 tot 5 kWp, wat goed is voor 10 tot 20 panelen. Maar om écht te weten wat het beste is voor jouw verbruiksgewoonten, maak je best een afspraak met een van onze energiedeskundigen.