Zonnepanelen met een slimme thuisbatterij? Een upgrade voor je energie

Hoe werkt een thuisbatterij?

Een thuisbatterij is een energieopslagsysteem dat je thuis kan installeren om opgewekte elektriciteit van bijvoorbeeld zonnepanelen op te slaan. Wanneer de zon schijnt, produceren je zonnepanelen vaak meer energie dan je direct nodig hebt. Deze overtollige energie wordt in de thuisbatterij opslagen en op een later moment, wanneer je meer energie nodig hebt dan je op dat moment opwekt, kan je die opnieuw gebruiken. Zo kun je je eigen opgewekte energie efficiënter gebruiken en je energiekosten verlagen.

Wat is een thuisbatterij met slimme sturing?

Een thuisbatterij met slimme sturing werkt op dezelfde manier als een standaardthuisbatterij, maar heeft nog een paar extra functionaliteiten. Dit dankzij de AI-box die wordt aangesloten op de omvormer van je batterij.

1. Slimme stroomverdeling

Een slimme batterij communiceert namelijk met je zonnepanelen en je energienetwerk om de gewonnen zonne-energie zo slim mogelijk in te zetten: het systeem zoekt waar het de opgewekte energie het best naartoe stuurt en wanneer. Zo zal een slimme batterij er bijvoorbeeld voor kiezen om de opgeslagen stroom in te zetten op piekmomenten. Om een hoge kost van het capaciteitstarief te vermijden, zal de AI-box voorspellen op welke momenten van de dag je veel energie tegelijk nodig hebt, zodat de batterij op die momenten kan inspringen. Dat kan bijvoorbeeld ’s avonds rond 18-19u zijn, als bv. zowel de oven, het kookvuur, de tv en de airco aanstaan).

Een standaardthuisbatterij daarentegen zet zijn stroom in zo lang hij stroom heeft opgeslagen. Nog steeds erg handig, maar hij houdt geen rekening met de dal- en piekuren en laat daarmee wel wat extra besparingskansen liggen.

2. De beste vriend van een dynamisch energietarief

Als je een dynamisch energietarief hebt, houdt de batterij daar rekening mee. Hij kan namelijk energie afnemen wanneer de energieprijzen laag staan. Die kan je dan later gebruiken wanneer je duurdere energie van het net nodig zou hebben.

3. Geen overbelasting

De geleidelijke overschakeling op elektriciteit als voornaamste energiebron is een goede zaak, maar vraagt veel van ons energienet. Een thuisbatterij kan je inzetten om vraag en aanbod beter in balans te houden en zo overbelasting te vermijden.

Wat kost een thuisbatterij?

De kost van een thuisbatterij ligt momenteel tussen de € 3.000 en de € 11.000, afhankelijk van het aantal kWh dat hij kan opslaan. Volgens een schatting van de Vlaamse overheid heeft een gemiddeld gezin echter al baat bij een batterij van 4 kWh, die met een prijs rond de € 4.400 aan de goedkopere kant van het spectrum ligt.

De terugverdientijd van thuisbatterijen durft tegenwoordig nog erg schommelen, aangezien die enigszins samenhangt met de energieprijzen en de grootte van je zonnepaneleninstallatie. Voor een standaardthuisbatterij schommelt de terugverdientijd momenteel tussen 6 en 15 jaar. Aangezien de levensduur van een thuisbatterij 10 tot 20 jaar kan zijn, is er kans dat je de thuisbatterij dus niet kan terugverdienen.

Maar dat geldt niet voor slimme batterijen. Een batterij met slimme sturing is namelijk zo energie-efficiënt dat je dankzij zijn besparing die terugverdientijd bijna halveert. Bovendien ziet de terugverdientijd van slimme thuisbatterijen er steeds rooskleuriger uit.

In combinatie met een omvormer en zonnepanelen zit je wel al gauw aan een totaal investeringsbedrag tussen de € 10.000 en de € 20.000. Dat is niet niks, maar je krijgt er ook heel wat besparingsvoordelen voor terug.

Je zonnepaneleninstallatie uitbreiden met een slimme thuisbatterij: de voordelen

• Grote energie-onafhankelijkheid

  Je kan je elektriciteitsverbruik beter spreiden en bent niet afhankelijk van de piekzonmomenten, het elektriciteitsnet en de schommelende marktprijzen. Een slimme batterij helpt je al die kosten vermijden, want die houdt rekening met de realtime prijzen en je verbruiksgewoonten.

• Hoge zelfconsumptie

  Je zelfconsumptie is aanzienlijk hoger. Zonder thuisbatterij gebruik je als gezin gemiddeld 30 tot 40% van je zonnestroom. Met een batterij stijgt dat naar 70 tot 80%. Daardoor geniet je van veel gratis elektriciteit, maar ook je distributienetkosten dalen: je neemt minder stroom af van het netwerk, dus je hoeft ook minder te betalen voor het gebruik van het net.

• Voordelig onder het capaciteitstarief

  Sinds de introductie van het capaciteitstarief begin 2023 worden de distributienetkosten niet meer berekend op basis van je werkelijke verbruik, maar je piekverbruik. Kortom, het moment van de maand waarop je het meeste energie tegelijk verbruikte. Een slimme thuisbatterij houdt je piekverbruik in de gaten en neemt het over van de netstroom wanneer je verbruikspiek te hoog dreigt te worden. Zo heb je geen last van deze maatregel.

• Hoge injectievergoedingen

  Met een terugleveringscontract ontvang je een vergoeding voor elke onverbruikte kWh zonnestroom die je terug in het net injecteert. Indien je een dynamisch energietarief hebt, kan een slimme thuisbatterij zelfs strategisch omgaan met die injectievergoedingen: die verkoopt je overschotten op het moment dat de energievraag het hoogst is, zodat je een zo hoog mogelijk bedrag ontvangt.

Een premie voor thuisbatterijen in 2024?

Die was er wel, maar vandaag kan je er geen gebruik meer van maken. Sinds 1 augustus 2019 reikte de Vlaamse overheid een thuisbatterijpremie uit, maar die werd vroegtijdig stopgezet in april 2023.

Is een thuisbatterij interessant voor mij?

Als de energiecrisis ons iets geleerd heeft, is het dat een grote onafhankelijkheid van het energienet veel waard is. In tijden van fluctuerende energieprijzen biedt een thuisbatterij een extra zekerheid. Het overschot van je zonnepanelen gaat niet meer verloren, maar gebruik je later gewoon zelf. Die stroom hoef je dus niet opnieuw af te halen van het net, waardoor je ontsnapt aan de hoge energieprijzen van dit moment.

De combinatie van zonnepanelen en een (slimme) thuisbatterij kan dus voordelig zijn. Maar of een thuisbatterij in jouw situatie rendabel is, hangt af van de aankoopprijs, de capaciteit en de levensduur van de thuisbatterij, de opbrengst van je zonnepanelen, je (eigen) verbruik, een mogelijke investeringspremie, enzovoort. Overleg daarom steeds met een expert voor de best mogelijke oplossing voor jouw situatie.