Zonnepanelen verplicht voor grote elektriciteitsafnemers

Om de afhankelijkheid van gas sneller af te bouwen en de uitrol van hernieuwbare energie te versnellen verplicht Vlaanderen bedrijven om op een minimumdeel van hun dakoppervlakte zonnepanelen te plaatsen. Volgens minister van Energie Zuhal Demir blijft er vandaag de dag een groot potentieel onbenut achter op de daken van Vlaamse gebouwen en voor bedrijven zelf is zonne-energie een rendabele investering.

Wie valt binnen de scope van de verplichting?

• Grote elektriciteitsafnemers die vanaf 2021 op jaarbasis 1.000 megawattuur of meer elektriciteit van het stroomnet afnemen (ongeveer 2500 afnemers uit verschillende sectoren).
• Voor publieke organisaties ligt de afnamedrempel lager op 250 MWh vanaf 2021 en 100 MWh vanaf 2026.

De verplichting om te investeren wordt opgelegd aan de eigenaars, opstalhouders of erfpachters van de gebouwen aangesloten op de afnamepunten. Dit zijn niet noodzakelijk de afnemers op het betreffende afnamepunt.

Hoeveel zonnepanelen moeten er geïnstalleerd worden?

De basis-verplichting wordt gefaseerd ingevoerd:

• Vanaf 30 juli 2025: minimaal 12,5 Wp per m² dakoppervlakte
• Vanaf 1 januari 2030: minimaal 18,75 Wp per m² dakoppervlakte
• Vanaf 1 januari 2035: minimaal 25 Wp per m² dakoppervlakte

Onder volgende voorwaarden wordt de verplichting gereduceerd:

• Het vermogen mag beperkt worden tot 35% van de jaarafname: per GWh jaarafname moet er bijvoorbeeld midden 2025 dus maar 389 kWp geplaatst zijn.
  Let op: wanneer gebruik gemaakt wordt van deze vermogensbeperking en het jaarverbruik stijgt zullen er mogelijks panelen bijgeplaatst moeten worden.
• Wanneer een netstudie door de netbeheerder het maximaal aansluitbaar injectievermogen beperkt, mag het aantal zonnepanelen beperkt worden tot een ratio van 0,7 kVA/kWp (ongeveer 1,429 kWp/kVA).
• Voor dakoppervlaktes die voor meer dan 25% lichtdoorlatend zijn (zoals serres), wordt enkel de niet-lichtdoorlatende oppervlakte in rekening gebracht.

Er kan ook geïnvesteerd worden in windprojecten of bio-WKK die een equivalente hoeveelheid elektriciteitsproductie opwekken.

Wat als u aan de verplichting niet voldoet?

De installatie moet in dienst genomen worden vóór bovenvermelde deadlines. Is dit niet het geval, dan volgt er een boete die kan oplopen tot 400 € per 2,3 zonnepanelen om de twee jaar zolang niet aan de verplichting wordt voldaan. De grootte van deze boete dient echter nog bevestigd te worden door de overheid.

Voorlopig zou dit voor een site van 10.000 m² (normaliter minimaal ± 291 zonnepanelen* te installeren vanaf 30 juli 2025) neerkomen op een boete van € 50.000, te betalen om de twee jaar zolang niet aan de verplichting wordt voldaan.

Waar mogen de zonnepanelen geïnstalleerd worden?

1. Eigen site

De zonnepanelen mogen geplaatst worden op gebouwen, marginale gronden, carports of fietsenstallingen op de eigen site. Drijvende zonnepanelen zijn ook toegelaten.

2. Meerdere eigen sites

Voor bedrijven die meerdere eigen sites hebben is het mogelijk om de zonnepanelen op één van de andere sites in het Vlaamse Gewest te plaatsen. Ook in dit geval gelden bovenvermelde opties.

3. Via participatie

Een andere mogelijkheid is om financieel bij te dragen aan een PV-project dat in het Vlaamse Gewest ligt en na 1 januari 2023 in dienst werd genomen.

De minimale bijdrage van de participant wordt bepaald op basis van de piekvermogens die aan hem toegewezen worden via een participatie-overeenkomst:

• 800 euro per kWp verplichting bij participatieovereenkomsten aangegaan voor 1 juli 2025
• 750 euro per kWp verplichting bij participatieovereenkomsten aangegaan tussen 1 juli 2025 en 1 januari 2030
• 700 euro per kWp verplichting bij participatieovereenkomsten aangegaan na 1 januari 2030

Voor elke participatie zal de eigenaar een participatie-overeenkomst met een uniek nummer moeten voorleggen aan VEKA. Het piekvermogen kan maar één keer gebruikt worden om aan de verplichting te voldoen.

Bron: Solar Magazine, PV-Vlaanderen

Handleiding en simulator

U vindt alle informatie over de verplichting in de handleiding (versie 20 december 2023).

Met deze simulator (versie 27 maart 2023) kunt u berekenen welk piekvermogen aan zonnepanelen u in dienst moet nemen en tegen wanneer. De simulator toont ook de alternatieve manieren om aan de verplichting te voldoen.

Alle details over de verplichting vindt u op Vlaanderen.be terug.

Zonne-energie voor uw bedrijf: een slimme keuze

Investeren in zonne-energie is niet enkel interessant om te voldoen aan de wettelijke verplichtingen maar brengt vele andere voordelen met zich mee:

• u bespaart op energiekosten en wordt minder afhankelijk van prijsschommelingen in de elektriciteitsmarkt
• u geniet van een mooi rendement op de investering
• u maakt een milieubewuste keuze